Hazır mevsim Yaz'a dönerken, biraz pozitif ayrımcılık yaparak Trabzon'un en doğudaki ilçesi olan Of üzerine birkaç kelam edelim istedim. 1874 yılından beri eski ismiyle Sarılalioğulları, bilindik adıyla Saral'lar tarafından yönetilen Trabzon ilçesi. Rize'ye 28, Trabzon'a 52 km. uzaklıktadır. 140
yıldır Saral hanedanlığının elinde bulunan, demokrasinin henüz
uğramadığı şirin, yeşili bol olan ve iki tarafı yaz kış gürül gürül akan dereler (Baltacı ve Solaklı) tarafından kesilmiş bir yerleşim birimidir.
Son yıllarda gözle görülür bir değişim olsa da Trabzon ve Rize halkı tarafından pek sevilmez bu insanlar, kalıplaşmış bir önyargı oluşmuştur oflulara dair. Cumhuriyet
öncesi dönemde, kendi başına buyruk hareket eden (insanları yargılayıp
idam edebilen) güçlü toprak ağalarının boyunduruğu altında yaşamışlar
yüzyıllar boyunca. İlçede eski rum köyleri de mevcuttur. Hemen hemen
her köyün Rumca, Arapça veya Ermenice kökenli eski adları vardır. (Hastikoz, Çifaruksa, Kofçiya, İstavri, Çiheli gibi) Rus işgali sırasında karadeniz
boyunca halkın direniş yaptığı tek ilçe Of olmuştur, ofluların
kendilerine has özgüvenlerinin bu direnişten kaynaklandığı
söylenmektedir. Şöyle ki Anadolu Müdafaasında düşmana karşı sıkılan ilk
kurşunun İzmir'de Hasan Tahsin tarafından değil de Of Muharebeleri'nde 1916'da oflular tarafından
ruslara karşı atıldığını ve Milli Mücadelenin Of’tan başladığını yazan
tarihçi sayısı hiç de azımsanacak kadar değildir. 1916 yılında bölgede
bulunan az sayıdaki Osmanlı askerinin yanısıra, Of halkı ve civar
kazalardan gelenlerin oluşturduğu milis kuvvetlerinin, düzenli rus
ordularına karşı yaptıkları amansız savunma savaşı bugün bile dilden dile dolaşmaktadır. Bu
direniş sayesinde Rus birlikleri 21 gün boyunca nehri geçememiş ve bölge hali bu sayede bölgeyi terketme
fırsatı bulmuştur. İstiklal marşımızın şairi Mehmet Akif Ersoy bu direnişi şu dizeleriyle methetmiştir;
Oflunun ilmi de olsaydı o imana göre,
Şimdi baştan başa tevhit ile dolmuştu bütün küre.
İlçe merkezinden arabayla yaklaşık 1 saat mesafede olan Uzungöl, Doğu Karadeniz'e gittiğinizde görmeniz gereken yerlerin başında gelir. Vaktiniz varsa tereyağda alabalık ve muhlama yemenizi tavsiye ederim. Temmuz ve Ağustos ayları arasında bir hayli rağbet gören Sultanmurat Yaylasında Çürük Ortası adıyla her yıl 20 Ağustos’ta düzenlenmekte olan şenliklere binlerce kişi katılmaktadır. Ayrıca ilçe merkezinde belediye binasının karşı çaprazında bulabileceğiniz Nizam Usta Et Lokantası, döneriyle meşhurdur.
Bölge halkı geçimini genel olarak Çay'dan sağlar. Fındık ve özellikle son yıllarda ekimi artan Kivi de tarımla uğraşan bölge halkı için alternatif bir geçim kapısı oluşturur. Mikroklima
bir iklime sahip olan bu bölgede karpuz, portakal, mandalina, şeftali
gibi birçok meyve yetişebilmektedir. Çay her yıl 3 (iklim koşullarına
bağlı olarak bazen 4) kez toplanır. Bir devlet işletmesi olan Çaykur'un
yanında birçok özel fabrika bölgede faaliyet göstermektedir. Her ne
kadar iklim koşulları elverişli olsa da çay tarımı çok büyük arazileri
olan aileler haricindekileri geçindirecek kadar yeterli değildir. Ekonomik sebeplerden dolayı Türkiye'nin ve Dünya'nın
çeşitli yerlerine göçmüş onbinlerce Oflu vardır ve genellikle Yaz'ları doğdukları topraklara gelerek ilçe nüfusunu 3'e katlamaktadırlar.
Oflular marjinal kelimesinin tam
olarak karşılığını veren insanlardır. 15. yüzyılda uçma girişiminde
bulunmalarından, ilçe sokaklarında yürürken yabancı olmanızdan mütevellit
uzaydan gelmiş gibi hissettirmelerinden, yayaların yolun ortasından
yürüme huylarından, ülkenin en fazla kuran kursu olan ilçesi olması
bunlardan yalnızca birkaçı.
İlçenin uzun yıllardır profesyonel liglerde mücadele eden takımı Ofspor, sıradışı başkanı ve fıkralara konu olabilecek yaşanmışlıklarla gündem yaratmıştır. Halen Ofspor başkanı olan Olcay Saral 2013'ün Aralık ayında taraftarlara bir jest yaparak Eyüpspor maçına "maça giriş bedava" diyerek, Of İlçe Stadyumunun en dolu günlerinden birini yaşamasını sağlamıştı. Bu jeste karşılık
tribünleri dolduran Ofspor taraftarlarını maç çıkışında büyük bir
sürpriz bekliyordu. Renkli kişiliğiyle bilinen Ofspor başkanı Olcay Saral, maç sonunda etrafını saran taraftarlardan maç biletlerinin
parasını istedi ve "ben maça giriş bedava demiştim, çıkış için ücretsiz
dememiştim" diyerek herkesi şaşkına çevirdi. Yine Ofspor'un küme düşme
tehlikesi yaşadığı bir sezonda Ofspor ile Sinopspor arasında yapılan ve 0-0 biten maçın 88. dakikasında gelişen Sinopspor
atağında Mehmet Polat, topu boş kaleye gönderdi. Ancak rakip kale
arkasında ısınmakta olan Ofspor'un genç oyuncusu Şenol, sahaya girerek boş kaleye
giden topu eliyle önleyerek, takımına bir puanı kazandırdı. Kırmızı
kartla cezalandırılmasına rağmen takımına altın değerinde 1 puan
kazandıran futbolcu elbette ki ofluydu.
Naçizane tavsiyem, ilçe
merkezi yerine köylerine çıkmanız. Karadeniz insanının
misafirperverliğini, sizi çay içmeye ya da mütevazi sofralarına davet
etmelerini, şivelerini, sırtlarında binbir zorlukla topladıkları
yükleriyle cefakar kadınları, renkli gözlü sarışın çocukları, tahta
arabaları, kara lastikleri, ilginç minibüs şoförlerini, karayemiş ve likarba (yaban mersini)
denen yöreye has meyveleri tanımanız. Unutmadan, yılın 3'te 1'i
yağmurlu olan bu topraklarda üşütüp hasta olmamak için yanınıza kalın
bir şeyler almayı ihmal etmeyin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder